Na czym polega diagnostyka i leczenie niepłodności?

Co to jest niepłodność?

Niepłodność definiuje się jako niemożność zajścia w ciążę po roku regularnych, niezabezpieczonych stosunków seksualnych. W przypadku kobiet powyżej 35. roku życia ten okres skraca się do sześciu miesięcy. Ważne jest, aby odróżnić niepłodność od bezpłodności, która oznacza trwałą niemożność posiadania potomstwa. Niepłodność natomiast można w wielu przypadkach skutecznie leczyć, przywracając zdolność do zajścia w ciążę.

Niepłodność może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Jeżeli podejrzewasz, że starając się o ciążę przez pewien okres nie ma rezultatów, kobieta powinna zgłosić się do lekarza specjalisty - ginekologa a partner do urologa lub androloga. Często przyczyną problemów są czynniki związane z płodnością obu partnerów. Diagnostyka i leczenie niepłodności to proces, który ma na celu zidentyfikowanie przyczyny problemu oraz dobranie odpowiednich metod leczenia.

Kto i kiedy powinien zgłosić się do lekarza?

O niepłodności mówi się, kiedy para nie może zajść w ciążę w ciągu co najmniej roku, pomimo częstego uprawiania seksu bez zabezpieczenia. 

Diagnostyka niepłodności u kobiet

Pamiętaj, że każda kobieta profilaktycznie raz w roku powinna wykonać badanie ginekologiczne.
W przypadku zaburzeń lub planowania ciąży, kobieta powinna skonsultować się z ginekologiem, jeżeli:

• mają 35 lub więcej lat i bezskutecznie próbowały zajść w ciążę przez ostatnie sześć miesięcy lub dłużej,
• skończyły 40. rok życia,
• nie miesiączkują, miesiączkują nieregularnie lub ich miesiączki są bardzo bolesne,
• wiedzą już o swoich problemach z płodnością,
• chorują na endometriozę lub mają historię zapalenia narządów miednicy mniejszej,
• przeszły zapalenie narządów miednicy mniejszej (np.zap.jajników, jajowodów,błony śluzowej macicy,ropień macicy lub zap.otrzewnej macicy)
• poroniły więcej niż raz,
• przeszły leczenie przeciwnowotworowe, takie jak chemioterapia i naświetlania.

Diagnostyka niepłodności u mężczyzn

Każdy mężczyzna po 40 roku życia, lub który zauważył u siebie poniższe dolegliwości albo planuje powiększyć rodzinę, powinien skontaktować się z lekarzem urologiem lub andrologiem w celu dokładniejszej diagnostyki lub leczenia. 
Konsultacja ze specjalistą będzie niezbędna w przypadku wystąpienia następujących dolegliwości: 

• mają dolegliwości bólowe i obrzęk narządów płciowych,
• ich jądra są mniejsze niż typowe jądra dorosłego mężczyzny lub występują opuchnięte żyły w worku skórnym, który utrzymuje jądra, zwanym moszną,
• mieli operację na przepuklinę,
• przeszli leczenie przeciwnowotworowe, takie jak chemioterapia czy radioterapia,
• w przeszłości przeszli choroby jąder, prostaty lub związane z seksem,
• w przeszłości mieli problemy z płodnością,
• mają problemy z erekcją lub wytryskiem,
• mają małą liczbę plemników lub inne problemy ze spermą,
• ich krewni mieli problemy z płodnością.

Diagnostyka niepłodności — jakie badania na niepłodność należy wykonać?

Diagnostyka niepłodności rozpoczyna się od dokładnego wywiadu medycznego i badania obojga partnerów. W zależności od sytuacji lekarz może zalecić różnorodne badania, mające na celu zidentyfikowanie przyczyn problemów z zajściem w ciążę. Oto najczęstsze badania wykonywane w procesie diagnostyki niepłodności:

Badania u kobiet:

• Badania hormonalne – pozwalają ocenić funkcjonowanie osi podwzgórze-przysadka-jajniki. Najczęściej bada się poziom hormonów takich jak FSH, LH, prolaktyna, estradiol oraz progesteron. Poziom hormonów tarczycy (TSH) jest również kluczowy.
• USG narządów rodnych – badanie ultrasonograficzne pozwala na ocenę budowy macicy, jajników oraz obecność ewentualnych torbieli, mięśniaków czy innych zmian.
• Monitorowanie owulacji – badania USG oraz poziom hormonów mogą pomóc w określeniu, czy owulacja przebiega prawidłowo.
• Badanie drożności jajowodów (HSG) – polega na podaniu kontrastu do macicy, aby ocenić drożność jajowodów. Niedrożność może być jedną z przyczyn niepłodności.
• Badanie AMH (anty-Müllerowskiego hormonu) – ocenia rezerwę jajnikową, czyli liczbę pęcherzyków, które mogą przekształcić się w komórki jajowe.

Badania u mężczyzn:

• Badanie nasienia (spermiogram) – ocenia liczbę, ruchliwość oraz budowę plemników. To podstawowe badanie, które pozwala ocenić płodność mężczyzny.
• Badania hormonalne – ocena poziomu testosteronu, FSH i LH, które regulują produkcję plemników.
• Badanie USG jąder – pozwala na ocenę budowy jąder i wykrycie ewentualnych zmian, takich jak żylaki powrózka nasiennego.
• Badania genetyczne – w niektórych przypadkach konieczne mogą być badania kariotypu, aby wykryć genetyczne przyczyny niepłodności.

Diagnostyka może być długotrwała i wymagać szeregu konsultacji oraz powtarzania badań. Jednak dokładne rozpoznanie przyczyny niepłodności i wdrożenie odpowiedniego, skutecznego leczenia jest kluczem do sukcesu.

Leczenie niepłodności — jaki lekarz?

Leczeniem niepłodności zajmuje się u kobiet najczęściej ginekolog-endokrynolog lub urolog - androlog (w przypadku mężczyzn), czyli specjalista od problemów z płodnością. W większych klinikach leczenia niepłodności można znaleźć również lekarzy specjalizujących się w metodach wspomaganego rozrodu, takich jak in vitro. To właśnie oni koordynują cały proces diagnostyczny i terapeutyczny, a także doradzają w wyborze najlepszych metod leczenia dla danego przypadku.

Jak wygląda leczenie niepłodności?

Leczenie niepłodności jest zindywidualizowane i zależy od przyczyn zdiagnozowanego problemu. Wybór terapii zależy m.in. od wieku partnerów, czasu trwania niepłodności, wyników badań i ogólnego stanu zdrowia pacjentów.

Jak leczyć niepłodność u mężczyzn?

W przypadku mężczyzn, leczenie może obejmować:

• Farmakoterapia hormonalna – w przypadku zaburzeń hormonalnych, takich jak niedobór testosteronu czy nadmiar prolaktyny.
  Leczenie infekcji – jeśli problemy z płodnością są spowodowane infekcjami narządów płciowych.
• Operacje – w przypadku żylaków powrózka nasiennego lub innych zmian anatomicznych, które utrudniają produkcję plemników.
• Wspomaganie rozrodu (inseminacja, in vitro) – w przypadku niskiej liczby plemników, słabej ruchliwości czy innych zaburzeń nasienia.

Na czym polega leczenie niepłodności u kobiet?

Leczenie niepłodności u kobiet zależy od przyczyny problemu i może obejmować:

• Stymulacja owulacji – przy zaburzeniach hormonalnych kobiecie podaje się leki stymulujące jajniki do produkcji komórek jajowych oraz monituje za pomocą USG funkcje jajników-pomiary pecharzyka Graffa
• Operacje chirurgiczne – w przypadkach takich jak endometrioza, torbiele jajników czy mięśniaki macicy, które mogą utrudniać zajście w ciążę.
• Inseminacja – polega na wprowadzeniu nasienia bezpośrednio do macicy, aby zwiększyć szanse na zapłodnienie.
• In vitro – metoda zapłodnienia pozaustrojowego, polegająca na połączeniu komórki jajowej i plemnika w warunkach laboratoryjnych, a następnie przeniesieniu zarodka do macicy.

Ile trwa leczenie niepłodności?

Długość leczenia niepłodności zależy od wieku starającej się pary, od przyczyny niepłodności i rodzaju terapii stosowanej przy tym leczeniu. Dla niektórych par skuteczne może okazać się już leczenie hormonalne trwające kilka miesięcy, inne pary niestety mogą potrzebować kilku lat leczenia, w tym zabiegów wspomagających  rozrodu takich jak inseminacja czy in vitro.

Ile kosztuje leczenie niepłodności?

Koszty leczenia niepłodności mogą być różne i zależą od rodzaju terapii oraz miejsca leczenia. Podstawowa diagnostyka może kosztować kilkaset złotych, jednak bardziej zaawansowane badania (jak np. HSG czy badania genetyczne) mogą kosztować znacznie więcej. Koszt inseminacji to zwykle kilkaset do kilku tysięcy złotych, natomiast in vitro może kosztować od 8 do nawet 15 tysięcy złotych za jeden cykl, w zależności od kliniki i dodatkowych procedur, takich jak mrożenie zarodków czy diagnostyka genetyczna zarodków.

Diagnostyka i leczenie niepłodności to proces wymagający cierpliwości, ale wiele par uzyskuje upragniony rezultat dzięki nowoczesnym metodom wspomaganego rozrodu. Kluczem jest podjęcie szybkich działań i współpraca z doświadczonymi specjalistami.

Celem treści zamieszczonych na www.drherbich.eu jest edukacja czytelniczek, która w zamierzeniu ma ułatwić im rozmowę z lekarzem. Zawarte w serwisie internetowym informacje nigdy nie mogą jednak zastąpić konsultacji lekarskiej. Nigdy też nie należy korzystać z zamieszczonych wskazówek bez zasięgnięcia porady lekarza. Właściciel strony www.drherbich.eu nie ponosi odpowiedzialności za żadne działania podjęte na podstawie zawartych na niej treści.