Kiedy ciąża jest zagrożona - poznaj przyczyny i postępowanie przy ciąży

Kiedy ciąża jest zagrożona?

O ciąży zagrożonej mówi się wówczas, gdy w jej trakcie pojawiają się niepożądane objawy, które mogą zwiastować nieprawidłowości w jej przebiegu. Mogą być niegroźne, jednak czasem mogą prowadzić do przedwczesnego porodu lub poronienia. Dlatego ciążę zagrożoną traktuje się jako ciążę podwyższonego ryzyka.
 
Również ciąże z ujemną grupą krwi u matki, traktuje się jako ciąże wysokiego ryzyka.

W przypadku diagnozy ciąży zagrożonej współpracuj ściśle z lekarzem prowadzącym. Na czym to polega? Stawiaj się na częstsze kontrole w gabinecie ginekologa, a w razie potrzeby również lekarzy innych specjalności. Ewentualnego pobytu na oddziale patologii ciąży nie traktuj jako końca świata. Pomoże Ci on donosić zdrowe dziecko.

Czy ciąża po in vitro jest zagrożona?

W 2019 roku w prestiżowym piśmie BMJ opublikowano badanie na ponad 420 000 kobietach ciężarnych. Jak się okazało, ryzyko ciąży zagrożonej zwiększało się po in vitro, jak również po porodzie przedwczesnym lub poronieniu.

Ciąża zagrożona – objawy

Wśród symptomów ciąży zagrożonej wyróżnia się:

• przewlekłe stany zapalne pochwy — zachwianie równowagi bakteryjnej (wzrost liczby „złych” bakterii w stosunku do „dobrych”) może powodować zakażenie szyjki macicy i dróg moczowych. To z kolei może prowadzić do poronienia;
• krwawienie lub plamienie z pochwy. Może to oznaczać problemy z łożyskiem lub przedwczesne rozwieranie się szyjki macicy. Szyjka macicy powinna zacząć rozwierać się dopiero przy porodzie. Gdy jest źle zbudowana, może wydarzyć się to za wcześnie. Wtedy dochodzi do porodu przedwczesnego lub poronienia;
• powtarzające się rytmiczne skurcze, które mogą prowadzić do porodu przedwczesnego;
• silny, uporczywy ból w podbrzuszu, skutek ciąży pozamacicznej lub odklejania się łożyska;
• brak ruchów dziecka w 3. trymestrze ciąży utrzymujący się przez minimum kilka godzin bądź inne, zupełnie nowe zachowanie dziecka.

Jak widzisz, ciąża zagrożona może dawać wiele objawów. Żeby móc powiedzieć o takiej diagnozie, musisz mieć jeden lub więcej symptomów.

Ciąża zagrożona 1 trymestr — objawy

Jeżeli krwawienie lub skurcze pojawiły się w 1. trymestrze, Twój lekarz prowadzący wykona USG. Dzięki niemu sprawdzi miejsce jaja płodowego, czy aby zarodek nie zagnieździł się poza macicą np. w jajowodzie. Jeśli tak się stało, mówi się wtedy o ciąży pozamacicznej.

Ciąża zagrożona 2 trymestr — objawy

Objawy w późniejszym okresie ciąży mogą wynikać ze:

• stanu zapalnego szyjki macicy oraz bólu,
• problemów z łożyskiem. Wtedy krwawienie jest nasilone.

Jakakolwiek ilość krwi wypływa z pochwy w 3. trymestrze ciąży, stanowi to zagrożenie porodem przedwczesnym (lub odklejeniem się łożyska).

Ryzyko odklejenia się łożyska wzrasta:

• w ciążach mnogich,
• wraz z wiekiem ciężarnej,
• przy wielowodziu,
• łożysku przodującym,
• krótkiej pępowinie,
• złej budowie macicy
• lub po urazie jamy brzusznej np. po wypadku samochodowym.

Jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem prowadzącym (szczególnie, jeśli towarzyszy temu silny ból brzucha i/lub skurcze) lub udaj się do szpitala. 

Ciąża zagrożona — przyczyny

Wśród przyczyn ciąży zagrożonej w 1. trymestrze lekarze wyróżniają:

• wiek przyszłej mamy powyżej 45. roku życia pociąga za sobą ryzyko ciąży zagrożonej rzędu 53%. U kobiet w przedziale wieku 25-29 wartość ta jest znacznie niższa i wynosi 10%;
• problemy genetyczne;
• uraz brzucha;
• nadużywanie substancji psychoaktywnych, w tym alkoholu, papierosów i kawy (powyżej 200 mg dziennie);
• przyjmowanie niektórych leków;
• otyłość przyszłej mamy.

Przy ciąży zagrożonej w 2. i 3. trymestrze — przyczyny mogą być następujące:

• wysokie ciśnienie tętnicze krwi;
• problemy z nerkami;
• niewyrównana cukrzyca;
• choroba tarczycy;
• infekcje pochwy;
• zrosty wewnątrzmaciczne — główni spowodowane są przez endometriozę. Jeżeli występują przed zajściem w ciążę, to w trakcie ciąży macica nie może się odpowiednio rozwinąć;
• mięśniaki macicy — mogą powodować poronienie, poród przed terminem lub złe ułożenie się dziecka w macicy;
• wada budowy macicy, szyjki macicy lub jajników.

Ciąża zagrożona — zalecenia

Ciąża zagrożona wiąże się z kilkoma ważnymi zaleceniami. Należy czasowo zrezygnować ze współżycia i jeżdżenia samochodem, wykonywać badania i ewentualnie stosować leczenie. Jak widzisz, nie ma wśród nich reżimu łóżkowego. Dlaczego? Poznaj wszystkie zalecenia dotyczące ciąży zagrożonej. Czego nie wolno, a co jest dozwolone.

Ciąża zagrożona a współżycie

Zasadniczo współżycie w ciąży nie ma żadnych negatywnych konsekwencji. Jednak w przypadku zagrożonej ciąży należy powstrzymać się od stosunków seksualnych, aż krwawienie z dróg rodnych nie ustąpi. Powodem takiego postępowania jest wysokie ryzyko infekcji.

Ile trzeba odpoczywać w ciąży zagrożonej?

Aktualnie lekarze bardzo rzadko zalecają przebywanie cały czas w pozycji leżącej, czyli tak zwany reżim łóżkowy. Okazuje się, że z taką metodą postępowania wiąże się zwiększone ryzyko zakrzepu bądź zatoru. Grożą one wystąpieniem zatorowości płucnej.
 
Współcześnie ginekolodzy w przypadku ciąży zagrożonej rekomendują jak zachowaną aktywność. Będzie to jednak oznaczało:

• np. leżenie przez godzinę na kilka godzin aktywności;
• pracę z domu;
• ograniczenie wchodzenia i schodzenia po schodach do minimum.

Ginekolog omówi z Tobą plan postępowania — pasujący do Ciebie i potrzeb Twojego dziecka.

Zagrożona ciąża a podróże

Jazda samochodem w ciąży zagrożonej czy latanie samolotem może prowadzić do poronienia. Kiedy ciąża jest zagrożona, ginekolog zaleci Ci oszczędzający tryb życia. Dlaczego? Nawet najmniejszy uraz może prowadzić do poronienia. Dotyczy to każdej ciąży zagrożonej, zalecenia są te same bez względu na zaawansowanie ciąży i przyczynę powikłania. Latanie samolotem w ciąży zagrożonej jest zabronione. Może wręcz okazać się niemożliwe, ponieważ niektórzy przewoźnicy wymagają zaświadczenia od lekarza, że ciąża przebiega prawidłowo. Zapytaj swojego lekarza, czy w Twoim stanie możesz jeździć samochodem (jako pasażer lub kierowca). Dłuższe podróże samochodem i latanie samolotem zaplanuj na czas po ciąży.

Sterydy w ciąży zagrożonej

Sterydy to nie tylko anaboliki używane dla zwiększenia masy ciała. W ciąży zagrożonej to progesteron. Jest to hormon sprzyjający zagnieżdżeniu się zarodka w błonie śluzowej macicy oraz podtrzymujący ciążę. W 1. trymestrze ciąży krwawienia wiążą się z niskim poziomem progesteronu we krwi. Rozwiązaniem bywa preparat hormonalny podawany w tabletkach, globulkach albo zastrzykach. Leczenie trwa do 18. tygodnia ciąży. Progesteron pomaga w samym zapłodnieniu i utrzymaniu ciąży. Zmniejsza poziom oksytocyny, która powoduje skurcze.

Jak często USG w ciąży zagrożonej?

Pacjentki nieraz zadają pytanie, jak często mają wykonywać USG w ciąży zagrożonej. USG w ciąży ma na celu monitorowanie pracy serca oraz prawidłowy rozwój dziecka. W razie wystąpienia krwawienia pomoże ustalić przyczynę. W takim przypadku lekarz powtórzy je po kilku dniach do tygodnia po incydencie, następnie w odstępach 7-10-dniowych.
 
We wczesnej ciąży bardziej precyzyjne od klasycznego USG jest USG transwaginalne, czyli przezpochwowe. Podczas badania lekarz umieści głowicę w pochwie, po czym uzyska szereg obrazów Twoich dróg rodnych.

Ciąża zagrożona – leczenie

Jakie są możliwości leczenia zagrożonej ciąży?

Czasy, kiedy jedyną metodą leczenia ciąży zagrożonej było leżenie w szpitalu z nogami uniesionymi ku górze albo założenie szwu szyjkowego w narkozie na szczęście są za nami. Oczywiście niekiedy nie pozostaje nic innego jak założenie kobiecie we wczesnej ciąży szwu szyjkowego, czyli ratunkowego.
 
Aktualnie z pomocą przychodzi progesteron, hormon sterydowy, który umożliwia zagnieżdżenie się zarodka w macicy. Preparat hormonalny zawierający progesteron podaje się w tabletkach, globulkach albo zastrzykach.
 
Współcześnie, kiedy ciąża jest zagrożona, stosuje się również silikonowy krążek o nazwie pessar kołnierzowy szyjki macicy. Ma on za zadanie odciążyć szyjkę macicy, aby zapobiec poronieniu i przedwczesnemu porodowi. Założenie go nie wymaga narkozy, może to zrobić ginekolog w gabinecie. Można go wyjąć w każdej chwili i zdecydować się na inną metodę lub je ze sobą łączyć np. aby odciążyć szew.

Podsumowanie

Pamiętaj, że ciąża zagrożona dotyka 20% kobiet, większość z nich rodzi zdrowe dzieci. Warunkiem jest ścisła współpraca i obdarzenie zaufaniem ginekologa. Niekiedy poszukiwanie przyczyn lub leczenie wymaga położenia się na kilka dni na oddziale patologii ciąży. Czasem trzeba będzie ograniczyć pewne aktywności. Wszystko jest po to, żeby donosić ciążę i urodzić zdrowe dziecko.

Bibliografia:

• [1] Jurczak-Czaplicka M. Ryzyko poronienia: czy wiemy, do którego tygodnia ciąża jest zagrożona?
  https://epozytywnaopinia.pl/ryzyko-poronienia-czy-wiemy-do-ktorego-tygodnia-ciaza-jest-zagrozona
• [2] Żebrowska K. Odklejenie się łożyska- dlaczego jest niebezpieczne?
  https://www.pbkm.pl/pregnancy-zone-2/choroby-w-ciazy/odklejenie-sie-lozyska-dlaczego-jest-niebezpieczne
• [3] Angelo B. Hooker, Marike Lemmers, Andreas L. Thurkow, Martijn W. Heymans, Brent C. Opmeer, Hans A.M. Brölmann, Ben W. Mol, Judith A.F. Huirne, Systematic review and meta-analysis of intrauterine adhesions after miscarriage: prevalence, risk factors and long-term reproductive outcome, Human Reproduction Update, Volume 20, Issue 2, March/April 2014, Pages 262–278, https://doi.org/10.1093/humupd/dmt045

Przeczytaj także: 

• Pessar czy szew szyjkowy — którą metodę leczenie wybrać?
• Niewydolność szyjki macicy — jak rozpoznać i leczyć?
• Pessar w ciąży — wszystko, co powinnaś o nim wiedzieć
• Jak wygląda szyjka macicy w ciąży? Jaką powinna mieć długość?

Celem treści zamieszczonych na www.drherbich.eu jest edukacja czytelniczek, która w zamierzeniu ma ułatwić im rozmowę z lekarzem. Zawarte w serwisie internetowym informacje nigdy nie mogą jednak zastąpić konsultacji lekarskiej. Nigdy też nie należy korzystać z zamieszczonych wskazówek bez zasięgnięcia porady lekarza. Właściciel strony www.drherbich.eu nie ponosi odpowiedzialności za żadne działania podjęte na podstawie zawartych na niej treści.