Wypadanie macicy w młodszym i starszym wieku — objawy, przyczyny i leczenie

Jak wygląda prawidłowe ułożenie macicy — ilustracja

Gdy mięśnie dna miednicy mniejszej są mocne i elastyczne, utrzymują macicę, pochwę, pęcherz moczowy w prawidłowym położeniu. Mięśnie są na tyle silne, że kobieta nie odczuwa dyskomfortu w okolicach intymnych podczas normalnych aktywności, ciężkiej pracy fizycznej, kaszlu lub przy kichaniu.

Zobacz, jak wygląda prawidłowe ułożenie macicy (rys.1). Ilustracja przedstawia prawidłową anatomię ułożenia narządu rodnego (macicy) i narządów miednicy mniejszej — bez wypadania, ani obniżenia narządów. 

rys.1

Co to jest i jak wygląda wypadanie macicy?

Do wypadania macicy dochodzi, kiedy mięśnie i tkanki, które wspierają narządy dna miednicy, stają się osłabione lub zbyt luźne. Może to prowadzić do obniżania lub wysuwania się na zewnątrz macicy. Czasami wypadaniu może towarzyszyć obniżenie narządów rodnych (obniżenie i wypadanie pochwy i szyjki macicy) lub wypadanie innych narządów takich jak:

• wypadanie pęcherza moczowego,
• wypadanie jelita cienkiego,
• wypadanie odbytu.

Wypadanie macicy ocenia się w skali POP-Q (Pelvic Organ Prolapse Quantification System) od 0 do 4 stopnia patrz (rys. 2), gdzie stopień 0. oznacza prawidłowy stan, czyli brak wypadania macicy. Z kolei stopień od 1. do 3. oznacza coraz większe obniżenie macicy, a 4. stadium to całkowite wypadanie macicy przed srom (w mniejszym lub większym stopniu).

rys.2

Nie każde wypadanie macicy wygląda tak samo. Małe lub początkowe wypadanie przed srom jest wielkości śliwki, następnie, jeśli nie jest odpowiednio leczone, z czasem wypadnięcie macicy przed srom może osiągać wielkość kiwi lub gruszki.

Zaniedbanie początkowego i zaawansowanego stopnia obniżenia macicy może prowadzić do całkowitego wypadnięcia macicy na zewnątrz, często razem z jelitem cienkim i grubym. Wypadnięcie macicy w tym stadium, osiąga wielkość grejpfruta lub nawet większy.

Warto zaznaczyć, że nieleczone małe wypadanie macicy może się z czasem pogorszyć. W takim wypadku macica może wypaść całkowicie na zewnątrz. W większości przypadków choroba rozwija się latami. Do pogorszenia może dojść również wtedy, gdy kobieta miała już początki obniżenia macicy (obniżenie 1. lub 2. stopnia) i nie zdawała sobie z tego sprawy ze względu np. na brak objawów. Jeśli pracuje fizyczne albo mocno kicha lub kaszle może nagle dojść do pogorszenia wypadania macicy na 3. lub 4. stopień. W rzadkich przypadkach może to się zdarzyć w połogu.

Jak wygląda małe wypadanie macicy przed srom - ilustracja

Zobacz, jak wygląda macica, która częściowo znajduje się już na zewnątrz i jest widoczna ( rys. 3) . Kobieta z wypadaniem macicy we wczesnym stadium niekiedy ma poczucie, że “siedzi na piłce”. Odczuwa silne dolegliwości: bólowe podbrzusza i kręgosłupa, rozpieranie w dole brzucha oraz niekompletne wypróżnianie pęcherza moczowego. Takie stadium wypadania (przy odpowiednim leczeniu) może się jeszcze cofnąć. Nieleczone, z czasem się pogłębi.

rys.3

Jak wygląda duże wypadanie macicy przed srom

Zobacz, jak wygląda macica, która zupełnie znajduje się już na zewnątrz pochwy i jest bardzo widoczna. Za macicą mogą wychodzić inne narządy - jelito cienkie, odbytnica czy pęcherz. Kobieta z takim wypadaniem macicy doświadcza dużych dolegliwości ze strony wypadających narządów rodnych oraz faktu że narządy ocierają się o siebie i bieliznę. Takie stadium wypadania narządów rodnych wymaga specjalistycznego leczenia, które może być skuteczne w każdym wieku nawet u starszych kobiet.

rys.4 

Wypadanie macicy — objawy

Wystąpienie określonych dolegliwości nie różni się w zależności od wieku, tylko bardziej od ogólnego stanu zdrowia i stopnia wypadania macicy. W związku z tym kobieta może doświadczać niektórych lub wszystkich objawów w zależności od stopnia zaawansowania problemu. Lekkie wypadanie macicy zwykle nie daje objawów, dlatego łatwo je przegapić. Powikłaniami zaawansowanego wypadania macicy są:

Problemy z oddawaniem moczu

• problemy w oddawaniu moczu,
• potrzeba częstego oddawania moczu,
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza moczowego,
• częste infekcje pęcherza moczowego, takie jak zapalenie pęcherza,
• wysiłkowe nietrzymanie moczu.

Ból i dyskomfort

• uczucie nacisku lub ciągnięcia w pochwie,
• ból dolnego odcinka pleców (kręgosłupa) lub miednicy (podbrzusza),
• nietypowe krwawienia z pochwy niezwiązane z miesiączką,

Zmiany anatomiczne i uczucie "wypadania narządu"

• uczucie, że coś “wystaje” z pochwy,
• zauważenie lub wyczucie tkanki wystającej z pochwy,
• uczucie, że tkanka pochwy/macicy ociera się o bieliznę,
• wrażenie, że siedzi się baloniku lub piłeczce.

Problemy ze współżyciem

• współżycie przy wypadaniu macicy często staje się niemożliwe, ze względu na wypadające narządy.

Problemy jelitowe

• zaparcia,
• problemy z wydalaniem kału, konieczność naciskania pochwy palcami, aby poprawić ruchy jelit.

Wypadanie macicy — przyczyny

Wypadanie macicy może być spowodowane osłabieniem mięśni miednicy i wspierających ją tkanek. Do przyczyn osłabienia mięśni miednicy mniejszej zalicza się:

Czynniki związane z ciążą i porodem

• duża waga urodzeniowa dziecka,
• jeden lub więcej porodów przezpochwowych,
• trudny poród lub uraz w trakcie porodu,
• późniejszy wiek pierwszego porodu (u takich kobiet istnieje większe ryzyko urazów dna miednicy niż u młodszych pierworódek)

Czynniki genetyczne i chorobowe

• słaba tkanka łączna np. z powodu choroby Marfana albo zespołu Ehlera-Danlosa,
• przypadki problemów z wypadającą macicą w rodzinie.

Czynniki hormonalne i wiek

• niski poziom estrogenu u kobiet w okresie menopauzalnym i pomenopauzalnym,
• wiek kobiety.

Czynniki stylu życia i zdrowotne

• częste dźwiganie ciężkich przedmiotów np. w pracy, 
• przewlekłe zaparcia lub częste napinanie mięśni przy wypróżnianiu,
• przewlekły kaszel np. z powodu palenia papierosów lub zapalenia oskrzeli
• nadwaga (BMI powyżej 25) - przywrócenie prawidłowego BMI może spowodować całkowite cofnięcie się objawów,

Wypadanie macicy po porodzie

Chociaż wypadanie macicy występuje najczęściej kilka lat po porodzie, może też wystąpić  kilka tygodni lub miesięcy po nim. Według badań naukowych może do tego dojść, jeśli kobieta parła przez długi czas lub wystąpiły inne czynniki ryzyka wymienione powyżej.

Zasadniczo porody drogą pochwową (niezależnie od ich przebiegu) częściej powodują zaburzenia statyki narządów rodnych niż cesarskie cięcie. Już samo ciśnienie spowodowane ciążą i porodem może do tego prowadzić, gdyż wówczas osłabiają się mięsnie i tkanki dna miednicy, które nie są w stanie dłużej podtrzymywać macicy.

Wypadanie macicy w ciąży

Pomimo tego, że wypadanie macicy wiąże się głównie z menopauzą i jego częstość zwiększa się z wiekiem, może również wystąpić u kobiet w ciąży. Dzieje się to bardzo rzadko (raz na 10-15 tysięcy ciąż), jednak ryzyko wzrasta z każdym porodem drogą pochwową. U kobiet po dwóch porodach jest 4 razy wyższe niż u kobiet, które nigdy nie rodziły. Przyczyny wypadania macicy w ciąży mogą być następujące:

Rozciągnięcie i osłabienie mięśni dna miednicy

• noszenie w łonie dziecka, szczególnie o dużej masie, może rozciągać i osłabiać mięśnie dna miednicy tak bardzo, że po porodzie nie są w stanie wrócić do pierwotnego kształtu,
• osłabienie narządów miednicy mniejszej po wielu porodach lub ciąży mnogiej.

Obciążenia związane z porodem przezpochwowym

• występuje duży wysiłek podczas parcia przy ciężkim porodzie,
• kiedy doszło przy poprzednich porodach do uszkodzenia nerwów dna miednicy i blizn (szczególnie jeśli zostały użyte kleszcze),

Wpływ hormonów ciążowych

• hormony ciążowe powodują rozluźnienie mięśni dna miednicy, aby stworzyć miejsce dla dziecka i przygotować ciało przyszłej  mamy na poród;

Co należy zrobić, kiedy wypadnie ciężarnej macica, jak postępować? W takim wypadku jak najszybciej wezwać pogotowie i uzyskać pomoc od specjalisty ginekologa-położnika. Ze względu na to, że są to bardzo rzadkie sytuacje, lekarz po dokładnym badaniu zwołuje konsylium lekarskie, w celu ustalenia dalszego leczenia. Aby nie zagrażać rozwijającemu w łonie dziecku, wybiera się jak najmniej inwazyjną metodę leczenia. Jedną z nieinwazyjnych metod leczenia wypadającej macicy u ciężarnej jest zastosowanie pessara (pierścieniowego grubego o odpowiednim rozmiarze). Lekarz powinien poinformować ciężarną o możliwości leczenia przez zastosowanie pessara - silikonowego krążka dopochwowego (Dowiedz się więcej, czym jest pessar i jak działa). Założenie pessara jest bezbolesne, trwa kilka minut i nie wymaga znieczulenia.

Przed założeniem pessara, lekarz powinien wykonać testy w kierunku infekcji pochwy, aby wykluczyć zapalenie. Następnie odprowadza wypadniętą, ciężarną macicę z powrotem do miednicy mniejszej i zakłada do pochwy pessar pierścieniowy gruby o rozmiarze odpowiednim dla danej pacjentki. Pessar działa jak orteza, utrzymując macicę na swoim anatomicznym położeniu i zapobiega ponownemu wypadnięciu macicy, aż do dnia porodu . W tym przypadku, lekarz może zalecić ciężarnej irygację co 2 tygodnie i zastosowanie globulki dopochwowej raz w tygodniu.

W dniu porodu ginekolog wyjmie pessar i ciężarna będzie mogła urodzić dziecko. Pessar pierścieniowy gruby, ma również zastosowanie głownie w ginekologii - poporodowy zespół bólowy miednicy mniejszej. W tej sytuacji pacjentka z wypadającą macicą w trakcie ciąży, będzie również zakładała pessar po jej rozwiązaniu. O terminie zakłądania pessara po porodzie zadecyduje lekarz, biorąc pod uwagę stan pacjentki oraz stan uszkodzenia narządów miednicy mniejszej. Zastosowanie pessara po porodzie ma na celu utrzymanie stabilizacji macicy, ale tym razem młoda mama będzie mogła już sama go wyjmować, myć i wkładać z powrotem do pochwy. Należy dostosować  się do zaleceń lekarza. Pamiętaj, że po porodzie powinnaś cieszyć się rolą mamy, a nie obciążać "swoją głowę" wypadającą macicą.  

Dzięki noszeniu pessara i ćwiczeniom mama będzie mogła nosić coraz mniejszy pessar, a po roku - do dwóch lat, pacjentka będzie mogła zrezygnować z pessara całkowicie lub nosić go tylko w przypadku wystąpienia dolegliwości. Co więcej, młoda mama może ponownie zajść w ciążę, a tym samym zwiększyć szansę, aby donosić kolejną zdrową ciążę. Przy następnej planowanej ciąży, skonsultuj z lekarzem obecny stan Twoich narządów miednicy mniejszej, być może od początku ciąży będziesz musiała znów nosić pessar podtrzymujący ciążę.    

Warto pamiętać, że wybór odpowiedniego kształtu i rozmiaru pessara oraz nastawienie pacjentki do niego stanowi podstawę skuteczności leczenia.

Przyczyny wypadania macicy u młodszych kobiet

Wypadanie macicy u młodych kobiet zdarza się dość często, szczególnie występuje  po ciężkich i długich porodach, u mam u których dzieci ważyły powyżej 4 kilogramów, występuje w okresie połogu, a nawet kilku lat po urodzeniu dziecka lub dzieci.

Przyczyną wypadania macicy u kobiet w każdym wieku jest osłabienie mięśni i więzadeł dna miednicy mniejszej. Kiedy tak się dzieje, macica lub wiele organów może wypadać przez pochwę. Główną przyczyną osłabionego dna miednicy jest ciąża, poród i dźwiganie.

Młode kobiety, które nigdy nie rodziły, również mogą doświadczyć wypadania macicy ze względu na inne czynniki, które osłabiają mięśnie dna miednicy. Wśród nielicznych czynników zalicza się:

Choroby przewlekłe i ich skutki

• Przewlekła choroba płuc (np. astma, zapalenie oskrzeli) — powoduje przewlekły, ciężki kaszel, który wywiera nacisk na mięśnie dna miednicy.
• Choroby tkanki łącznej lub związane z produkcją kolagenu (np. toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów) — stanowią czynnik ryzyka osłabienia mięśni.

Styl życia i nawyki

• Palenie papierosów — może prowadzić do przewlekłego kaszlu i osłabienia mięśni dna miednicy.
• Przewlekłe zaparcia — wymagają parcia, które dodatkowo obciąża mięśnie dna miednicy.

Czynniki fizyczne i zawodowe

• Praca wymagająca dźwigania dużych ciężarów (np. praca na budowie, zawód pielęgniarki) — dodatkowy nacisk na mięśnie dna miednicy.

Czynniki anatomiczne i operacyjne

• Wcześniejsza operacja przepukliny brzusznej — osłabienie struktury brzucha i mięśni dna miednicy.

Waga i otyłość

• Nadwaga lub otyłość od młodego wieku — dodatkowe obciążenie mięśni dna miednicy i brzucha.

Wypadanie macicy a menopauza

Menopauza to często trudny czas w życiu kobiety. Wiele z nich nie zdaje sobie sprawy, że poza znanymi objawami, jak uderzenia gorąca, poty, trudności z koncentracją, zmiany nastroju, problemy ze snem, mogą pojawić się też inne symptomy np. osłabiające tkankę wspierającą macicę - prowadzące do wypadnięcia macicy. Objawy wypadania macicy podczas menopauzy nie różnią się od symptomów przed menopauzą czy u seniorek. Na początku możesz nie odczuwać żadnych symptomów. To może sprawić, że nie będziesz wiedziała o wypadaniu macicy.

Leczenie wypadania macicy podczas menopauzy dzieli się na metody zachowawcze i operacyjne. Do tych pierwszych zalicza się fizjoterapia i pessaroterapia. Fizjoterapia polega na regularnym (często codziennym) wykonywaniu ćwiczeń. Zwykle są to popularne ćwiczenia mięśni Kegla lub spersonalizowane, zalecone przez fizjoterapeutę. Ta metoda świetnie nadaje się jako zapobieganie problemom z mięśniami dna miednicy.

Jednakże przy istniejącym wypadaniu macicy podczas menopauzy i dokuczliwych objawach fizjoterapia może okazać się nieskuteczna, szczególnie jeżeli macica już jest widoczna przez pochwę. Istnieje jednak sposób, aby zwiększyć skuteczność fizjoterapii, ale o tym dowiesz się już za chwilę.

Wspomagającą proces fizjoterapii, może okazać się nieinwazyjna, nieoperacyjna metoda poprzez zastosowanie pessarów ginekologicznych. Pessaroterapia jest metodą bezpieczną, można ją zastosować w każdym wieku u kobiet. Zaletą pessarów jest to, że ani menopauza, ani choroby przewlekłe nie stanowią przeciwskazań do ich stosowania. Metoda ta wykazuje dużo korzyści w okresie menopauzalnym. U kobiet w tym okresie życia, może być dodatkowo stosowana nie tylko w leczeniu wypadającej macicy, ale również w wypadaniu pochwy, pęcherza moczowego, odbytu oraz nietrzymania moczu. Każda kobieta może wypróbować pessar na sobie i określić, czy to odpowiednia forma leczenia dla niej. 

Wypadanie macicy po menopauzie i u kobiet starszych

Wypadanie macicy częściej zdarza się u kobiet powyżej 65. roku życia. Może wystąpić w menopauzie już po 50. roku życia, jednak dzieje się to rzadziej. W wielu badaniach udowodniono, że wypadająca macica może być przejawem menopauzy. Macica, wcześniej podtrzymywana przez silne mięśnie i więzadła dna miednicy, może zacząć się obniżać do pochwy lub w najgorszym wypadku wypadać na zewnątrz. Dzieje się tak ze względu na osłabienie mięśni i więzadeł, spowodowane spadkiem hormonów, a przede wszystkim spadkiem ilości estrogenu

Przyczyny wypadania macicy u starszych kobiet

W 98% przypadków wypadanie macicy III i IV stopnia w skali POP-Q dotyczy kobiet powyżej 50. roku życia.

Oznacza to, że starzenie się i menopauza również odgrywają rolę w zwiększaniu stopnia tej dolegliwości. Według naukowców wiek stanowi główny czynnik wpływający na stopień wypadania macicy. Spadek funkcji seksualnych i reprodukcyjnych ma duży wpływ na zdrowie kobiet, osłabiając mięśnie i tkanki dna miednicy, która podtrzymuje macicę.

Liczba przypadków wypadania macicy u kobiet wzrasta wraz z wiekiem i uzależniona jest głownie od dźwigania, zaparć i osłabienia tkanek i ścięgien aparatu utrzymującego narządy rodne.

Czy z wypadającą macicą można żyć?

Tak, z wypadającą macicą można żyć, jednak to życie jest utrudnione. Kobiety z tym schorzeniem ciągle odczuwają dyskomfort, a nawet ból, czują się niekobieco - wstydzą się własnych uczuć oraz odbywania stosunków płciowych, są rozdrażnione i stresują je wizyty w toalecie. Niektóre z nich myślą, że wystająca macica to nowotwór i boją się iść do lekarza lub powiedzieć o tym komukolwiek. Wiele kobiet nie zdaje sobie jednak sprawy z tego, że nie musi się z tym męczyć.  Można zastosować nieinwazyjne leczenie, dostosowane do wieku pacjentki, które zwiększy komfort jej życia.

Czy wypadająca macica zagraża życiu?

Nie, wypadająca macica nie zagraża życiu, jednakże przy braku leczenia może dojść do zakażeń, jak i infekcji dróg moczowych. Warto leczyć wypadanie macicy, ponieważ powoduje u kobiety dyskomfort, stres i kompleksy oraz w najgorszym przypadku może powodować komplikacje uroginekologiczne (nietrzymanie moczu, zastój moczu). Leczenie jest możliwe w każdym wieku, również u seniorki.

Wypadanie macicy i wpływ na życie codzienne

Kobiety w związku partnerskim wstydzą się siebie, unikają zbliżeń seksualnych. Nie potrafią rozmawiać o takich problemach ze swoim partnerem, więc zaczynają unikać coraz to częściej zbliżeń seksualnych nie podając prawdziwego powodu. Martwiąc się o dalsze pożycie seksualne, wygaśnięcie uczuć partnerskich i rozpad związku nie próbują obarczać partnera swoim problemem. Pamiętaj, że nie jesteś z tym sama, pomocna może okazać się wizyta u specjalisty, który na pewno doradzi w tej krępującej dla Ciebie sytuacji. Pomoże dobrać odpowiednie leczenie, by znów cieszyć się z aktywności seksualnej. Dodatkowo, kobiety zaczynają izolować się od swojego dawnego środowiska i obawiają się wyjścia z domu, gdyż często oprócz wypadającej macicy, również nasilają się dolegliwości ze strony pęcherza moczowego. Przy nietrzymaniu moczu muszą zaopatrzyć się w artykuły higieniczne lub zaplanować, gdzie znajdują się najbliższe toalety. Dyskomfort i ból zajmuje ich myśli, wstydzą się o tym z kimkolwiek porozmawiać, więc ukrywają temat przed najbliższymi. W związku z tym ograniczają kontakty towarzyskie lub przestają czerpać z nich przyjemność - zmuszają się, aby odwiedzać wnuki czy koleżanki. Wcześniej aktywne fizyczne panie rezygnują z ulubionych form ruchu, przez co pogarsza się ich zdrowie fizyczne i psychiczne oraz przybierają na wadze. To z kolei pogłębia wypadanie macicy i pogarsza przebieg innych chorób np. cukrzycy.

Wypadanie macicy i jego wpływ na samopoczucie

Chociaż wypadanie macicy samo w sobie nie jest zagrażające życiu, powoduje dyskomfort fizyczny i psychiczny. U kobiet z tym problemem czasem występują:

• kompleksy
• niska samoocena
• lęki
• depresja.

W przypadku wypadającej macicy, leczenie które okaże się skuteczne pozwala pozbyć się tych dolegliwości. Twoje życie psychiczne i fizyczne powróci do równowagi , a Ty będziesz mogła znów "beztrosko stąpać po ziemi". 

Wypadanie macicy – leczenie

Jakie są sposoby leczenia wypadania macicy? Istnieją 4 metody leczenia wypadania macicy:

• Leczenie nieoperacyjne:
  • Pessaroterapia.
  • Fizjoterapia.
  • Laseroterapia.
• Leczenie operacyjne:
  • Podwieszenie macicy za pomocą siatki.
  • Kolpokleiza.
  • Histerektomia.

Każda z tych metod ma swoje pozytywne i negatywne działanie. Warto je poznać przed podjęciem odpowiedniego leczenia, które zależy od stopnia uszkodzenia narządów miednicy mniejszej, od wieku pacjentki i jej stanu ogólnego.

Nieoperacyjne leczenie wypadania macicy — leczenie zachowawcze

Do nieoperacyjnych metod leczenia wypadania macicy należą:

• Pessaroterapia — Mała silikonowa elastyczna wkładka, podtrzymująca wypadająca macicę, którą pacjentka może sama umieścić w pochwie (a jeśli sobie z tym nie radzi, może to wykonać również ginekolog). Pessary można zastosować w każdym wieku - nie zależnie od chorób przewlekłych, przyjmowania leków jak również ogólnego stanu zdrowia pacjentki. Oprócz wypadającej macicy, pessary podtrzymują również inne narządy, jeśli one też wypadają np. wypadanie: pochwy, pęcherza moczowego czy odbytu. Pessaroterapia nie wymaga  dużego zaangażowania. Jeśli pielęgnacja pessara przerasta Twoje możliwości, to wówczas może zajmować się tym lekarz podczas wizyt kontrolnych (dotyczy to głównie starszych osób). 
• Fizjoterapia — W teorii wzmocnienie mięśni pochwy i więzadeł, które powinny podtrzymywać macicę to najlepszy, chociaż pracochłonny, wybór. Jednakże w momencie, kiedy macica już zupełnie wypada przez pochwę, jest na to za późno. Dlatego tak ważna jest profilaktyka i regularne wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie dna miednicy. 
• Laseroterapia - to inne rozwiązanie, które wygląda na atrakcyjne, jednakże również w przypadku całkowitego wypadania macicy nie daje zbytnio efektów. Zabieg polega na stymulacji produkcji kolagenu, co prowadzi do zwężenia kanału pochwy. Zwykle wymagany jest więcej niż jeden zabieg, czasem nawet do czterech. Wykorzystanie lasera w uroginekologii wzrosło w ostatnich latach w związku z dużą liczbą badań obiecujących jego skuteczność. Jednakże analiza tych badań wskazuje na ich niską jakość, czyli brak dowodów na rzeczywistą skuteczność tej formy leczenia. Poza tym jeżeli macica już wypada, wtedy schorzenie jest zbyt zaawansowane, aby laseroterapia przyniosła pożądany efekt. Jeżeli wypadanie jest mniejsze (I, II lub III stopień według skali POP-Q) to efekt może występować, jednak rezultat leczenia będzie tym gorszy, im wyższy stopień. Starszy wiek również daje mniejszą szansę na powodzenie kuracji. Z tego powodu laseroterapię zaleca się głównie młodym kobietom. Wykorzystanie lasera może prowadzić do poważnych skutków ubocznych, takich jak oparzenia pochwy, powstawanie blizn, ból w trakcie stosunków seksualnych i przewlekły ból.

Przy zastosowaniu pessara fizjoterapia jest możliwa. W połączeniu z ćwiczeniami mięśni kegla mogą wzmocnić mięśnie dna miednicy.  

Leczenie operacyjne wypadania macicy

Wypadanie macicy można leczyć za pomocą zabiegów i operacji

• Siatka — Siatka daje osłabionej lub uszkodzonej macicy dodatkowe wsparcie. Istnieją dwie metody podwieszenia siatki do macicy. Pierwsza to zabieg wykonuje się przezpochwowo - nie wymaga rozcięcia brzucha i nie zostawia blizn, w niektórych przypadkach wykonywany też jest laparoskopowo. Drugą metodą podniesienia macicy jest wszczepienie siatki przez chirurga z cięcia brzusznego. W tej metodzie chirurg wykonuje kilka mniejszych cięć brzusznych, w celu podniesienia macicy i wszczepia siatkę, aby wzmocnić osłabioną ścianę pochwy.
• Zabieg brzuszny może powodować liczne powikłania; obrzęk i ból pooperacyjny, zaburzenia czucia w okolicy operowanej. Oprócz tego po założeniu siatki, mogą wystąpić również inne dolegliwości takie jak; zapalenie pochwy, infekcje pęcherza moczowego, uszkodzenie pęcherza moczowego czy owrzodzenie siatki polipropylenowej.
• U seniorek można zastosować operacyjne podwieszenie macicy za pomocą siatki. Operację można przeprowadzić przez brzuch lub przezpochwowo. Zaleca się drugi sposób ze względu na krótszy czas powrotu do zdrowia, mniejszy ból i ryzyko powikłań. Operacja przezpochwowa wykazuje 70% skuteczność w czasie 5 lat, później spada.
  
  Przy operacji przeprowadzanej przez brzuch, skuteczność wzrasta do 85-90% w ciągu 10 lat po operacji. Jednakże ten wariant niesie za sobą zwiększone ryzyko zarówno w trakcie, jak i po operacji oraz wydłużony czas powrotu do zdrowia. Oznacza to, że lekarz może odradzić takie podejście u seniorki. Badania pokazują, że 10-20% kobiet po operacji (bez względu na metodę operacji) podwieszenia macicy będzie musiało ją po jakimś czasie powtórzyć.
  
• Kolpokleiza - to inaczej zwężenie lub zamknięcie pochwy. Operacje wykonuje się u pacjentek z zachowaną macicą jak i po usunięciu macicy. Ta prosta operacja może zostać przeprowadzona u seniorek, jeśli nie zamierzają już podejmować aktywności seksualnej. To ważne, ponieważ po kolpokleizie nie jest ona już możliwa. Powrót do aktywności jest krótszy niż przy podwieszaniu macicy, występuje również mniej komplikacji. Nawroty są rzadkie, dlatego według wielu lekarzy to najlepszy rodzaj operacji dla seniorki.
  
  
• Histerektomia - wycięcie macicy zapobiega jej wypadaniu. To poważna operacja, która wiąże się z potencjalnymi komplikacjami. U młodszych kobiet powoduje wcześniejszą menopauzę i brak możliwości zajścia w ciążę. Wypadanie macicy samo w sobie nie powinno stanowić wskazania do histerektomii, ponieważ istnieje wiele bezpieczniejszych i skutecznych metod leczenia. Z tego powodu zalecana jest co najwyżej seniorkom, które przeszły już menopauzę, a są na tyle zdrowe, że ich organizm wytrzyma rozległą operację. Jednakże pessaroterapia czy kolpokleiza stanowią potencjalnie lepsze rozwiązanie dla starszych pań. W przypadku młodszych kobiet histerektomię warto przeprowadzić tylko wtedy, jeśli występują inne problemy, np. mięśniaki macicy, endometrioza, które wymagają histerektomii, bo inne sposoby leczenia zawiodły.

Kiedy operacja, a kiedy pessar?

Zasadniczo operacja podwieszenia macicy za pomocą siatki ma największe szanse powodzenia u młodych kobiet. Im starsza pacjentka, tym istnieją mniejsze szanse, że operacja się uda i trwale poprawi jakość życia. Poza tym wraz z wiekiem rośnie ryzyko komplikacji związanych z pobytem w szpitalu, samą operacją czy czasem tuż po niej. Dlatego seniorkom bardziej zaleca się pessaroterapię, która sprawdza się nawet przy osłabionych wiekiem więzadłach i mięśniach. Co więcej, dzięki zastosowaniu pessara macica wraca na swoje miejsce i kobieta może wykonywać ćwiczenia zalecone przez fizjoterapeutę. Poza tym już samo zastosowanie pessara sprawia, że więzadła i mięśnie same się wzmacniają. Oszczędza to dużo czasu i wysiłku w wieku, kiedy nie ma go już za wiele. Panie w tym wieku mogą mieć opory przed wyjmowaniem i zakładaniem go. W takim wypadku może to robić ginekolog podczas wizyt kontrolnych. Jeśli seniorka nie jest w stanie stosować pessara i nie zamierza już podejmować aktywności seksualnej, można wziąć pod uwagę przeprowadzenie kolpokleizy lub innej operacji.

Masz problem z wypadaniem narządów rodnych?

Jaki pessar najczęściej stosuje się u seniorek przy wypadaniu macicy?

Modeli pessarów jest wiele,  jednakże jeżeli chodzi o pessar najczęściej stosowany  przy wypadaniu macicy to jest to pessar grzybkowy cienki. Zachęcamy do obejrzenia poniższej animacji  pokazującej jak pessar grzybkowy cienki działa przy wypadającej macicy:

Życie seniorki po założeniu pessara

Leczenie wypadania macicy w starszym wieku za pomocą pessara oznacza się minimalną inwazyjnością, pozwala uniknąć ryzyka związanego z operacją i komplikacjami pooperacyjnymi. Przy wsparciu lekarza i dokładnym poinformowaniu o tej metodzie leczenia jest dobrze tolerowane przez seniorki. 

Działa natychmiast, dając ulgę od objawów z pęcherza i jelit. Pessaroterapia nie tylko likwiduje objawy, ale również leczy przyczyny. Dzięki noszeniu pessara, z czasem mięśnie miednicy mniejszej mogą się wzmocnić, co zmniejsza dolegliwości związane z wypadaniem macicy.

Według badań stosowanie pessara poprawia poczucie własnej wartości u kobiet w każdym wieku, a szczególnie u seniorek poprawia jakość ich życia, co stanowi już nie lada wyzwanie na tym etapie życia. 

Może być stosowane samodzielnie przez seniorkę albo być wyjmowany, myty i wkładany podczas wizyt kontrolnych u ginekologa. 

Sam pessar wykonany jest z medycznego silikonu, nie pochłania zapachów, może być stosowany przez osoby z alergią. Liczba przeciwwskazań czy potencjalnych komplikacji jest mała, a te, które ewentualnie się pojawią, można skutecznie leczyć. Przy odpowiedniej pielęgnacji seniorki mogą stosować pessary do końca życia.

Zobacz także nasz artykuł o tym, co powinna wiedzieć osoba opiekująca się seniorką z wypadaniem narządów rodnych oraz nietrzymaniem moczu.

Wady pessaroterapii

Stosowanie pessara wykazuje więcej zalet niż wad. Jednak noszenie pessara wymaga dodatkowej pielęgnacji - należy co najmniej raz w miesiącu  go wyjąć, umyć, posmarować specjalnym kremem według zaleceń lekarza (nie wazeliną) i włożyć z powrotem do pochwy. Może to stanowić problem dla kobiet w starszym wieku - wówczas skorzystaj z poradni ginekologicznej, w której otrzymasz pomoc przy pielęgnacji pessara i pochwy. W przypadku niedostatecznej higieny, oraz nie stosowania się do zaleceń lekarskich, pacjentka ryzykuje komplikacjami m.in. zwiększoną ilością upławów, zapaleniem pochwy, a w rzadkich wypadkach powstaniem odleżyny. Na szczęście można to leczyć.

Podsumowanie

Wypadająca macica to wstydliwy problem wielu kobiet. Kluczem do znalezienia odpowiedniego rozwiązania jest przeanalizowanie, w których sytuacjach są one zalecane, a w których nie. Inne leczenie okaże się odpowiednie dla seniorki, a inne dla kobiety, która chce mieć jeszcze dzieci. Poznałaś już najnowsze metody leczenia wypadania macicy. Nim zdecydujesz się na operację, zapoznaj się z tym, co ma Ci do zaoferowania leczenie zachowawcze.

Celem treści zamieszczonych na www.drherbich.eu jest edukacja czytelniczek, która w zamierzeniu ma ułatwić im rozmowę z lekarzem. Zawarte w serwisie internetowym informacje nigdy nie mogą jednak zastąpić konsultacji lekarskiej. Nigdy też nie należy korzystać z zamieszczonych wskazówek bez zasięgnięcia porady lekarza. Właściciel strony www.drherbich.eu nie ponosi odpowiedzialności za żadne działania podjęte na podstawie zawartych na niej treści.